Uzun süre araç kullanmak birçok meslek için kaçınılmazdır; taksi şoförleri, uzun yol sürücüleri, kuryeler ve hizmet araçları personeli günlerinin büyük bölümünü oturarak geçirir. Ancak bu durum, varis ve kronik venöz yetmezlik riskini önemli ölçüde artırır. Kan dolaşımının bacaklarda yavaşlaması, toplardamarların genişlemesine ve kapakçıkların zamanla zayıflamasına yol açabilir. Bu yazıda, sürekli araç kullananlarda varis oluşumunun nedenlerini ve alınabilecek önlemleri ele alıyoruz.

      Neden Sürekli Araç Kullanmak Varis Riskini Artırır?

1. Uzun Süre Hareketsiz Kalma

Saatlerce sabit oturmak, baldır kaslarının çalışmasını azaltır. Baldır kasları “ikinci kalp” olarak bilinir ve toplardamardaki kanın yukarı doğru pompalanmasına yardımcı olur. Bu pompa sistemi çalışmadığında, bacaklarda kan göllenmesi olur ve varis gelişme riski artar.

2. Diz Açısının Dar Olması

Araç koltuklarında dizlerin sürekli bükülü pozisyonda kalması, damarların üzerine ek bası oluşturur. Bu pozisyon, kanın bacak alt kısmında birikmesine neden olabilir.

3. Titreşim ve Araç Isısı

Uzun yol şoförlerinde yapılan çalışmalarda, motor titreşimlerinin damar duvarlarını olumsuz etkileyebildiği; araç içi ısının yüksek olmasının ise damar genişlemesini artırdığı görülmüştür.

      Sürücüler İçin Varisten Koruyucu Öneriler

1. Her 1–2 Saatte Kısa Mola

Birkaç dakika yürüyüş yapmak bile baldır kaslarını aktive ederek kan dolaşımını hızlandırır.

2. Koltuk Pozisyonunu Ayarlamak

Dizlerin çok fazla bükülü kalmaması, sırtın dik olması ve bacakları sıkıştırmayan kıyafetlerin tercih edilmesi önerilir.

3. Varis Çorabı Kullanmak

Uzun süre araç kullananlar için doktor önerisiyle düşük basınçlı varis çorabı kullanmak, bacaklarda kanın göllenmesini azaltabilir.

4. Su Tüketimini Artırmak

Yeterli sıvı alımı, kanın daha akışkan olmasını sağlayarak damar içi basıncın artmasını engeller.

      Sonuç olarak sürekli araç kullanan bireylerde varis riski göz ardı edilmemelidir. Basit yaşam tarzı değişiklikleri ve düzenli kontrollerle bu risk büyük ölçüde azaltılabilir. Özellikle bacaklarda şişlik, ağrı veya yanma hissi oluştuğunda bir damar cerrahına başvurulmalıdır.

Kaynakça

1. Eberhardt, R. T., Raffetto, J. D. “Chronic Venous Disorders.” Circulation, 2014.

2. American Venous Forum – Clinical Guidelines, 2020.

3. European Society for Vascular Surgery (ESVS) – Venöz Hastalıklar Rehberi, 2022.

4. Palfreyman, S. et al. “Occupational Risk Factors for Venous Disease.” Journal of Vascular Nursing, 2018.