Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Nihat Aydın
İlerlemiş varis hastalığı, yalnızca estetik bir problem olarak kalmaz; ciltte belirgin değişikliklere ve hatta doku bozulmalarına kadar ilerleyebilir. Bu durum genellikle kronik venöz yetmezliğin (KVY) bir sonucu olarak gelişir. Toplardamarlarda kanın yeterince kalbe geri gönderilememesi, damarlarda basıncın artmasına neden olur. Zamanla bu basınç cilt ve deri altı dokularda yapısal değişikliklere yol açar.
Bacaklardaki renk değişimi genellikle hiperpigmentasyon şeklinde görülür. Özellikle ayak bileği çevresinde kahverengiye dönük bir cilt tonu ortaya çıkar. Bu durum, hemosiderin birikimine bağlıdır; yani sızan kırmızı kan hücrelerinin parçalanmasıyla ortaya çıkan demir pigmentleri deride birikir. Bu da ciltte koyu renkli, düzensiz lekelenmelere neden olur. Ayrıca ilerlemiş vakalarda lipodermatoskleroz adı verilen, cildin sertleştiği ve inceldiği bir durum görülebilir. Bu durum, deride açık yaraların (venöz ülserler) oluşmasına da zemin hazırlar.
Ciltteki bu değişiklikler yalnızca kozmetik değil, aynı zamanda medikal öneme de sahiptir. Renk değişimi, damar duvarlarının bozulduğunun ve iltihabi sürecin başladığının göstergesidir. Bu yüzden erken dönemde tedavi edilmediğinde, ilerleyen evrelerde yaşam kalitesini düşüren ve tedavisi daha zor olan komplikasyonlara neden olabilir. Kompresyon çorapları, yaşam tarzı değişiklikleri ve bazı durumlarda cerrahi müdahaleler önerilebilir.
Varislerin ilerlemesini önlemek ve cilt değişikliklerini en aza indirmek için erken tanı ve uygun tedavi büyük önem taşır.
---
Kaynakça:
1. Eberhardt, R. T., & Raffetto, J. D. (2005). Chronic venous insufficiency. Circulation, 111(18), 2398–2409.
2. National Institute for Health and Care Excellence (NICE). (2013). Varicose veins: diagnosis and management [CG168].
3. Coleridge Smith, P. D. (2006). Chronic venous disease treated by surgery. British Journal of Surgery, 93(7), 810–816.