Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Nihat Aydın
Varis, bacak toplardamarlarında meydana gelen genişleme ve kan birikmesi sonucu ortaya çıkar. Özellikle uzun süre ayakta duran ya da masa başında çalışan kişilerde gün içinde ağrı, yanma, karıncalanma ve ağırlık hissi gibi şikâyetlere yol açabilir. Varis tedavisinde tıbbi yöntemler önemli olsa da, günlük pozisyon değişiklikleri ağrıyı belirgin şekilde azaltarak bacak dolaşımını destekler. Peki, hangi basit teknikler etkili olur?
En temel yöntemlerden biri, bacakları kalp seviyesinin üzerine kaldırmaktır. Bu pozisyon toplardamarlardaki kanın yukarı doğru daha kolay geri dönmesini sağlayarak şişliği azaltır. Günde 10–15 dakika bu şekilde dinlenmek bile rahatlama sağlar.
Oturarak çalışanlar için her 30 dakikada bir ayağa kalkıp 1–2 dakika yürüme önerilir. Hareketsizlik, bacaklardaki venöz basıncı artırarak varis ağrısını şiddetlendirir. Aynı şekilde ayakta durarak çalışanların da sık sık ağırlığı bir bacaktan diğerine aktarması, kısa adımlar atması ve dizleri hafifçe kırarak durması dolaşımı olumlu etkiler.
Bir diğer etkili pozisyon tekniği ise ayak bileği pompalarıdır. Otururken topukları kaldırıp indirme veya ayakları öne-arkaya esnetme, baldır kas pompasını aktive ederek kan akışını hızlandırır. Bu hareketler özellikle gün boyu masa başında kalanlar için oldukça faydalıdır.
Bacak bacak üstüne atmak ise varis ağrısını artırabilir. Çünkü bu pozisyon, toplardamarlara baskı yaparak kan akışını kısıtlar. Bunun yerine dizlerin hafif açık ve ayakların düz şekilde durması önerilir.
Gün içinde yapılan küçük pozisyon değişiklikleri, varis ağrısını azaltmanın en pratik yollarından biridir. Düzenli olarak uygulandığında hem şikâyetleri hafifletir hem de varisin ilerlemesini yavaşlatmaya yardımcı olur.
Kaynakça
1. Cleveland Clinic. (2022). Varicose Veins: Symptoms & Management.
2. Mayo Clinic. (2023). Chronic Venous Insufficiency Overview.
3. American Vein & Lymphatic Society. (2021). Leg Elevation and Venous Return.