Varis, toplumun büyük bölümünü etkileyen yaygın bir damar problemidir. Ancak konu hakkında söylenen pek çok yanlış bilgi, hastaların hem tedaviye geç başlamasına hem de hatalı uygulamalarla durumu kötüleştirmesine neden olur. Bu yazıda, varisle ilgili en sık duyulan on efsaneyi ve bilimsel gerçekleri anlattık.

1. “Varis sadece yaşlılarda olur.”

Yanlış. Uzun süre ayakta duran kişiler, hamile kadınlar, fazla kilolu bireyler ve genetik yatkınlığı olan gençlerde de varis sık görülür.

2. “Varis bir kadın hastalığıdır.”

Gerçek şu ki erkeklerde de varis yaygındır; üstelik çoğu erkek geç fark ettiği için ileri evrede doktora başvurur.

3. “Varis kremleri damarı tamamen yok eder.”

Hiçbir krem, genişlemiş bir damarı kapatamaz. Kremler ancak geçici rahatlama sağlar; tedavi için tıbbi işlem gerekir.

4. “Spor yapmak varisi artırır.”

Ağırlık gibi baskı artıran sporlar risklidir fakat yürüyüş, yüzme ve bisiklet varisi hafifletir. Doğru spor, tedavinin önemli bir parçasıdır.

5. “Varis çorabı herkese aynı şekilde uygundur.”

Efsane. Basınç derecesi, bacak ölçüsü ve kullanım süresi kişiye özel belirlenir. Yanlış çorap dolaşımı bozabilir.

6. “Kılcal damarlar varis değildir, önemsizdir.”

Kılcal damarlar bazen venöz yetmezliğin erken belirtisi olabilir. Göz ardı etmek yerine bir damar cerrahının değerlendirmesi gerekir.

7. “Lazer ve köpük tedavisi herkes için uygundur.”

Her damar yapısı bu tedavilere yanıt vermez. Büyük çaplı veya çok kıvrımlı damarlar için farklı tedavi yöntemleri gerekebilir.

8. “Ameliyat oldum, varis bir daha asla geri gelmez.”

Tedavi edilen damarlar geri gelmez ancak başka damarlarda zamanla yeni varisler oluşabilir. Bu yüzden düzenli kontrol önemlidir.

9. “Varise sıcak su iyi gelir.”

Tam tersi! Sıcak, damarların genişlemesini artırır ve şikâyetleri kötüleştirebilir. Ilık duş önerilir.

10. “Varis sadece estetik bir problemdir.”

Efsanelerin en tehlikelisidir. Varis tedavi edilmediğinde ayak bileği ödemi, deri değişiklikleri, kronik venöz yetmezlik ve hatta yara (ülser) oluşabilir.

      Sonuç olarak varis, doğru yönetildiğinde kontrol altına alınabilen bir sağlık sorunudur. En önemli adım, kulaktan dolma bilgiler yerine bilimsel kaynaklara ve uzman görüşüne güvenmektir. Erken teşhis ve doğru tedavi, hem şikâyetleri azaltır hem de ilerlemenin önüne geçer.

Kaynakça

1. Eberhardt, R. T., & Raffetto, J. D. “Chronic Venous Insufficiency.” Circulation, 2014.

2. Gloviczki, P. et al. Handbook of Venous Disorders, Springer, 2017.

3. European Society for Vascular Surgery (ESVS) – Clinical Practice Guidelines, 2022.

4. American Venous Forum – Venous Disease Guidelines, 2020.