Varis, yalnızca genetik yatkınlıktan kaynaklanan bir damar hastalığı değildir. Günlük yaşam biçimimiz, özellikle de seçtiğimiz meslek, varis oluşumunda düşündüğümüzden çok daha etkili bir rol oynar. Uzun süre aynı pozisyonda kalmayı gerektiren işler, bacak damarlarında basıncın artmasına yol açar ve zamanla varis gelişimini tetikler.

      Örneğin; öğretmenler, hemşireler, cerrahlar ve kasiyerler günün büyük kısmını ayakta geçirir. Bu sürekli ayakta durma hali, toplardamarlarda kanın yukarıya doğru akmasını zorlaştırır. Benzer şekilde ofis çalışanları, şoförler ve çağrı merkezi personeli de uzun süre oturarak bacaklarını hareketsiz bırakır. Bu durumda kan, yerçekiminin etkisiyle bacaklarda göllenir ve damar kapakçıklarına fazladan yük bindirir.

      İlginç bir diğer nokta, mesleklerin sadece fiziksel değil, psikososyal etkilerinin de varis üzerinde rol oynamasıdır. Stresli işlerde çalışan bireylerde kortizol seviyesinin yüksek seyretmesi, dolaşım üzerinde olumsuz etkilere yol açar. Bu durum, hem damar duvarlarının esnekliğini azaltır hem de varis riskini artırır.

      Peki, meslekler varis riskini artırıyorsa ne yapılmalı? Çözüm aslında oldukça basit önlemlerle mümkün: İş arasında mini yürüyüşler yapmak, ayak bileklerini hareket ettirmek, mümkünse bacakları kısa süreliğine yukarı kaldırmak ve iş dışında düzenli egzersiz yapmak, bu riskleri büyük ölçüde azaltır. Ayrıca meslek gruplarına yönelik ergonomik düzenlemeler, hem iş verimliliğini artırır hem de bacak sağlığını korur.

Sonuç olarak, varisi sadece genetik veya yaşa bağlı bir sorun olarak görmek eksik bir yaklaşım olur. Mesleklerin, bu görünmez ama ciddi sağlık sorununda düşündüğümüzden çok daha büyük bir payı vardır.

Kaynakça

Callam, M. J. (1994). Epidemiology of varicose veins. British Journal of Surgery, 81(2), 167–173.

Beebe-Dimmer, J. L. et al. (2005). The epidemiology of varicose veins: the Framingham Study. Journal of Vascular Surgery, 41(4), 637–643.

Türk Kalp ve Damar Cerrahisi Derneği. (2022). “Varis ve Meslek İlişkisi.”